Stadia snu. Polisomnogram cz. 2

Godzina zaśnięcia: 23.10. przebudzenia: 6.30. Dolny wykres przypomina „schody snu” z poprzedniego rysunku. U góry zamieszczono hipnogram w postaci, wjakiej zazwyczaj się go przedstawia. Cztery pełne cykle Non-REM/REM oddzielono pionowymi liniami. Głęboki sen (stadium 3 i 4) wystąpił tylko w dwu pierwszych cyklach. Epizody snu REM w drugiej połowie nocy są coraz dłuższe wibrują, pryskają atramentem i wychylają się w skrajne położenie. Przez kilka sekund zapis jest nieczytelny. Badana zmieniła pozycję w łóżku i stąd zakłócenia. W stadium 2, oraz 3 i 4, zmiany pozycji występują rzadko, często się je natomiast obserwuje pod koniec głębokiego snu. Po tym krótkim epizodzie na kilka minut pojawia się znów stadium 2. Nagie w ciągu paru sekund sygnał E MG znika, praktycznie jest to cisza bioelektryczna, co świadczy o pełnym rozluźnieniu mięśni, a zapis EEG, podobnie jak w stadium 1, czyli podczas zasypiania, składa się z niskonapięciowych fał szybkich. W EOG widać fale ostre, odpowiadające szybkim ruchom gałek ocznych. Jest to obraz stadium REM. Trwa ono tylko parę minut, po nim od nowa pojawia się stadium 2. Rozpoczął się następny cykl snu, wracają stadia 3 i 4, a po nich znowu stadium REM. Jeśli prześledzimy sen w ciągu całej nocy, możemy się doliczyć czterech do pięciu takich cykli. Głęboki sen (stadia 3 i 4) występuje głównie w dwu pierwszych cyklach, w następnych trwa bardzo krótko lub nie ma go wcale. Natomiast epizody snu REM z każdym cyklem są dłuższe. Sen delta i sen REM jak gdyby równoważą się wzajemnie.

Odkrycie snu REM zafascynowało uczonych do tego stopnia, że odtąd zajmow ano się niemal wyłącznie tym zagadnieniem. Sen wolnofa- łowy ochrzczono niezbyt oryginalną nazwą Non-REM. Podsumowując: cykl snu składa się z naprzemiennie występujących okresów Non-REM i REM. Czas trwania cyklu wynosi zazwyczaj około 90 minut. Owa cykliczna naprzemienność jest typowa dia snu i występuje u wielu innych gatunków.

Każdy człowiek ma inny zapis EEG. U niektórych osób fale wysokonapięciowe w głębokim śnie są wyraźnie widoczne, u innych amplituda jest niższa. Niektórzy mają bogatą czynność alfa, inni nie mają jej wcale. Aby, mimo tych indywidualnych różnic, można było porównywać wyniki, grupa amerykańskich uczonych wyodrębniła stale kryteria rozpoznawania stadiów' snu. Opisany powyżej podział snu na cztery stadia Non-REM i stadium REM oparty jest na klasyfikacji Rechtschaffen a i Kalesa. Wyszkolony pracownik potrzebuje około godziny, aby ocenić zapis z całej nocy i każdy 30-sekundowy odcinek snu zaliczyć do określonego stadium, musi przy tym przejrzeć wielką stertę papieru, gdyż zapis jednej nocy ma ponad 300 m długości.