Teoria monoaminowa profesora Jouveta

Aż do lat sześćdziesiątych o znajomości mózgu decydowała tylko anatomia i fizjologia. Badano połączenia między poszczególnymi ośrodkami i sporządzano mapy czynnościowe mózgu. Drażnienie elektryczne lub uszkodzenie określonych struktur było główną metodą stosowaną w celu poznania ich funkcji Wkrótce zaczęto rejestrować u czuwających zwierząt z chronicznie implantowanymi elektrodami nie tylko zbiorcze sygnały bioelektryczne z poszczególnych ośrodków, ale także czynność pojedynczych neuronów. Odkryto wówczas, że pobudzenie nie przechodzi bezpośrednio z jednej komórki nerwowej do drugiej, lecz zatrzymuje się w miejscu styku, tak zwanej synapsie.

W przestrzeni synaptycznej uwalnia się substancja chemiczna, która pełni rolę przekaźnika i powoduje zmiany bioelektryczne w błonie następnej komórki. Proces ten wyzwala impuls nerwowy. Działanie przekaźników synaptycznych poznano najpierw w obrębie obwodowego układu nerwowego, łatwiej dostępnego złożona budowa mózgu nie pozwalała na razie na prowadzenie podobnych badań. Jednak już wtedy, na początku lat sześćdziesiątych, uzyskano pierwsze dane o tym, że substancje przekaźnikowe (neurotransmitery) biorą udział w przekazywaniu informacji także i w mózgu.

Przełom nastąpił w roku 1964. gdy szwedzcy uczeni opracowali metodę uwidaczniania substancji przekaźnikowych w skrawkach tkanki mózgowej. Mapy mózgu uzyskały dodatkowy, chemiczny koloryt. Można było zlokalizować w jądrach pnia mózgu komórki nerwowe, wykorzystujące jako przekaźnik noradrenalinę, i prześledzić przebieg ich wypustek (aksonów} aż do przodomózgowia. Farmakolodzy i biochemicy zaczęli współzawodniczyć z anatomami i fizjologami w dziedzinie nauk neurologicznych. Współzawodnictwo to było bardzo owocne. Farmakolodzy badali związki hamujące lub zwiększające przekaźnictwo synaptyczne. Ponieważ liczne środki psychotropowe wpływają na neurotransmitery na poziomie synapsy, można było lepiej poznać mechanizm ich działania. Opracowano metody, które umożliwiają podanie związku określonej grupie komórek i zmodyfikowanie ich czynności już nie drażnieniem elektrycznym, ale na drodze farmakologicznej. Dzięki odkryciom tym w całym świecie nastąpił ogromny postęp w dziedzinie neurofizjologii. Wkrótce wykryto liczne substancje przekaźnikowe w mózgu i poznano ich szlaki. Substancje przekaźnikowe, zawierające pojedynczą grupę aminową, nazwano monoaminami. Są to przede wszystkim: noradrenalina, dopamina i serotonina.