Alkohol jest bezwartościowy jako środek nasenny

Alkohol należy do ulubionych środków domowych, stosowanych w bezsenności. Jakkolwiek nie mogę przytoczyć tu danych laboratoryjnych, jest wiadomo, że szklaneczka do poduszki rzeczywiście ułatwia zasypianie. Niewielkie ilości alkoholu działają jednak zbyt słabo w poważniejszych zaburzeniach snu. Większa dawka jest skuteczna, ale jej działanie ogranicza się do pierwszej połowy nocy. Jak przedstawiono to na rysunku, nad ranem występuje dłuższa bezsenność z odbicia.

Amerykański lekarz E.T. Hurd pisał już w roku 1891: „Sen po alkoholu trwa niestety krótko. Pacjent budzi się po kilku godzinach, nie jest wypoczęty i ma trudności z ponownym zaśnięciem” 3. Powszechnie znane są też objawy uboczne po zażyciu alkoholu, tak zwany kac.

Alkohol jest bezwartościowy jako środek nasenny. Na rysunku przedstawiono hipnogram po wypiciu pół litra czerwonego wina. Sen nastąpił szybko, nie trwał jednak całą noc. Między 4,00 a 6.00 nad ranem badany prawie dwie godziny leży bezsennie w łóżku. Sen REM jest opóźniony. Następnego dnia częste są niepożądane objawy uboczne (kac)

Preparaty ziołowe, należące do arsenału medycyny ludowej, zachwala się jako naturalne środki lecznicze. Stosowanie ich w zaburzeniach snu uzasadnia się często w ten sposób, że mają one jakoby wywoływać sen bardziej zbliżony do fizjologicznego niż leki syntetyczne. Poglądy takie są typowym przykładem myślenia życzeniowego i nie mają żadnych podstaw naukowych. Należy pamiętać o tym, że środki pochodzenia roślinnego mają działanie nie tylko lecznicze. Mogą one wywoływać niebezpieczne objawy uboczne, o czym świadczą liczne przykłady, bywa, że mają działanie rakotwórcze. Należałoby prowadzić badania nad ich działaniem według tych samych surowych reguł, jakie stosuje się w odniesieniu do preparatów syntetycznych.

Wróćmy jeszcze do właściwych łęków nasennych. Poznaliśmy już ryzyko, objawy uboczne i odległe następstwa ich stosowania, które zarówno laicy, jak i lekarze niedostatecznie biorą pod uwagę. Trzeba pamiętać o tym, że leki nasenne są to środki o silnym działaniu i że modyfikują one czynność mózgu oraz procesy regulacji snu. Nie powinno się ich stosować z błahych powodów, lecz tylko wtedy, gdy są naprawdę niezbędne. Ważne jest, aby dawka była jak najmniejsza, a czas przyjmowania leku jak najkrótszy. Wiadomo bowiem, że po dłuższym stosowaniu efekt nasenny maleje. Mimo tych zastrzeżeń, koniecznej nadal ostrożności i niepożądanych objawów ubocznych, trzeba podkreślić, że wprowadzenie pochodnych benzodwuazepiny jest jednak wielkim sukcesem współczesnej farmakologii.