Wpływ na rytmy okołodobowe

Aktywność ruchową szczura rejestruje czujnik umieszczony pod klatką. Na rysunku 11.3 czarne kreski oznaczają wzmożoną aktywność, puste przestrzenie – spoczynek. Aby wykres był wyraźniejszy, jedna linia przedstawia uśrednione wartości z 2 dni, to znaczy, że pierwsza linia obrazuje rytm dobowy szczura w ciągu 1 i 2 dnia doświadczenia, następna – w- ciągu 2 i 3 dnia, i tak dałej. Przez pierwszych 14 dni szczur znajdował się w warunkach sztucznych zmian światła i ciemności, przy czym między godziną 11.00 a 23.00 było w klatce jasno, Widać wyraźnie, jak bardzo rytmy biologiczne zależne są od warunków oświetlenia. Szczur, zwierzę nocne, działa w ciemności, a śpi, gdy jest jasno. Od 25. dnia w klatce zapanowała ciemność, to znaczy, że zwierzę, zamknięte w światloszczelnym pomieszczeniu, nie mogło wiedzieć, jaka jest pora doby. Tak samo jak i u człowieka nadal obserwowano rytmiczne zmiany aktywności. Okres cyklu wydłużył się, to znaczy, że zmiany aktywności występowały o coraz późniejszej porze w porównaniu z sytuacją na początku badania (rys. 11.3).

Z doświadczeń powyższych wynika, że u szczura, tak samo jak u większości zwierząt, zmiany dnia i nocy mają znaczny wpływ na rytmy okołodobowe. W chronobiologii światło pełni rolę tak zwanego syn- chronizatora2, to jest czynnika uzgadniającego w czasie przebieg różnych rytmów biologicznych. Aby nastąpiła synchronizacja, nie trzeba przebywać w świetle przez 12 godzin, jak wynika z licznych badań wystarcza dużo krótszy okres, zazwyczaj 15 do 60 minut, w skrajnych przypadkach może być to pojedynczy błysk świetlny,