Dwuczynnikowy model regulacji snu

Tak więc zjawisko snu zależy zarówno od czasu czuwania, jak i od endogennych procesów okołodobowych. Wynik współdziałania obu tych czynników przedstawiono na rysunku 12.2 pod postacią wykresu. Tak zwany proces S jest to senność zależna od czasu spędzonego uprzednio we śnie lub w czuwaniu, określa on ponadto głębokość snu. Krzywa, obrazująca proces S, narasta w czuwaniu, co się wyraża wzrostem senności, i opada podczas snu, co znajduje odbicie w spadku ilości snu głębokiego. Krzywa C przedstawia czynność zegara wewnętrznego, niezależną od ilości czasu spędzonego we śnie lub w czuwaniu. Wierzchołek krzywej C przypada na godzinę 4.00 rano, kiedy to najtrudniej jest zwalczyć senność, a spadek – na godzinę 16.00 po południu. Widoczna na rysunku sinusoida C jest lustrzanym odbiciem procesu C. Krzywa C jest jednocześnie wykresem progu czuwania, którego najniższa wartość odpowiada najwyższej wartości progu zasypiania. Proces C zależy nie tylko od zegara wewnętrznego, ale także od okoliczności zewnętrznych. Na przykład nudny wykład podnosi próg zasypiania, a sensacyjny film może opóźnić zaśnięcie. W rezultacie gotowość do snu jest wypadkową procesów S i C. Wypadkowa ta jest to w naszym modelu odległość między krzywymi S i C. Zobaczmy teraz, co się dzieje, gdy ktoś budzi się o 7.00 rano. Obie krzywe leżą blisko siebie, potrzeba snu jest niewielka. Po południu odległość między krzywymi narasta, największa jest o godzinie 23.00, w chwili zaśnięcia. W trakcie snu odstęp między krzywymi stopniowo maleje, aż do chwili obudzenia się, gdy obie krzywe zetkną się o 7.00 rano.