Dwuczynnikowy model regulacji snu cz. 2

Podstawą modelu jest twierdzenie, że sen jest wypadkową działania dwu czynników, S i C. Proces S, zależny od poprzedzającego czasu snu i czuwania, narasta w czuwaniu i opada we śnie. Procesem C, niezależnym od czasu snu i czuwania, kieruje zegar wewnętrzny (oscylator okołodobowy). Proces C, którego lustrzane odbicie przedstawia krzywa C, jest to zmienny w ciągu doby próg czuwania. Odstęp między krzywymi S i C jest miarą potrzeby snu. Podczas przymusowej bezsenności proces S stopniowo narasta. Najbliższy sen wyrównawczy jest bardziej nasilony, ale trwa niewiele dłużej niż sen w zwykłych warunkach. Narastanie i spadek procesu S można porównać do klepsydry, która obraca się w chwili zasypiania lub budzenia. Natomiast oscylacje procesu C przypominają ruchy wahadła

U dołu rysunku 12.2 przedstawiono, co się dzieje, gdy człowiek nie śpi w ciągu nocy i całego następnego dnia. Proces S narasta, gdy sen nie wystąpił, jak zwykle, o 23.00. Odległość między krzywymi S i C wyraźnie się zwiększa po raz pierwszy o godzinie 4.00 rano, kiedy to najtrudniej jest czuwać. Później obie krzywe zbliżają się, a zatem senność maleje. W chwili zaśnięcia o 23.00 następnego dnia proces S osiąga bardzo wysoką wartość.

Znaczna odległość między krzywymi przypada na okres głębokiego snu wolnofalowego podczas pierwszej części snu. Ponieważ spadek S nie jest prostoliniowy, lecz ma charakter krzywej wykładniczej, czas trwania snu wyrównawczego jest niewiele dłuższy od zwykłego snu, nie poprzedzonego bezsennością. W ten sposób model regulacji snu pozwala nam zrozumieć, dlaczego po nieprzespanej nocy sen wyrównawczy przed południem trwa krótko.