Czy śpimy dlatego, że długo czuwaliśmy?

Jest to fakt ogólnie znany, że senność narasta w miarę czuwania. Gdy ktoś długo nie spał, wystarczy, żeby przysiadł gdzieś na trochę, a zaraz się zdrzemnie. Od chwili zaśnięcia potrzeba snu maleje. Z początku sen jest głęboki, po upływie paru godzin – coraz płytszy. W miarę upływu czasu ruchy we śnie są coraz częstsze. Była już o tym mowa, że ilość fal wolnych w stadium 3 i 4 jest najlepszym wskaźnikiem głębokości snu Non-REM. Najwięcej fal wolnych stwierdza się w pierwszym cyklu Non-REM/REM, ilość ich spada z każdym kolejnym cyklem. Wybitny wzrost ilości fal wolnych obserwuje się po pozbawieniu snu (rozdział 10). Zmienna ta zdaje się zależeć od długości czuwania, mniej snu głębokiego obserwuje się, gdy ktoś po nieprzespanej nocy położy się spać rano, niż dopiero po południu. Drzemka w ciągu dnia powoduje spadek ilości snu głębokiego w ciągu najbliższej nocy.

Od czego zależy narastanie potrzeby snu w ciągu dnia oraz ilość snu ębokiego? Czy jedną z przyczyn jest wysiłek fizyczny? Zagadnienie to było przedmiotem licznych badań. Aby ocenić wpływ aktywności fizycznej na sen, prowadzono doświadczenia na maratończykach. Wyniki doniesień na ten temat są sprzeczne. Raz znajdowano zależność między wysiłkiem fizycznym a ilością snu głębokiego, a kiedy indziej, i to w przeważającej liczbie przypadków, związku takiego nie obserwowano.

Wspólnie z Mehmetem Hanagasioglu badaliśmy tę sprawę u zwierząt. Zapis EEG i E MG u szczurów rejestrowaliśmy w sposób ciągły za pomocą mikronadajnika. Szczury poruszały się w klatce swobodnie, miały ponadto dostęp do koła obrotowego, w którym co noc przemierzały do 7 kilometrów. Gdy usunięto na dwa dni koło, aktywność szczurów wyraźnie się zmniejszyła. Okazało się wówczas, że nie ma to żadnego wpływu na ilość snu głębokiego. Natomiast przymusowe pozbawienie snu przez 12 do 24 godzin powodowało wybitny wzrost odsetka snu głębokiego oraz ilości fal wolnych (rozdział 10). Wyniki powyższe świadczą o tym, że potrzeba snu zależy przede wszystkim od tego, jak długo trwał stan czuwania, a nie od tego, co się podczas czuwania robi.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>