Monthly Archives Wrzesień 2015

Każdy rozsądny człowiek doskonale wie, że brak snu wpływa negatywnie na ich organizm. Nocne budzenie się sprawia, że jesteśmy ciągle senni i zmęczeni, przyczyną takiego stanu może być chociażby nasza otyłość. Weźmy na przykład to, że większość kobiet nie pamięta detali dotyczących pierwszego roku życia swojego dziecka. Wspomnienia z tamtego okresu powiązane są najczęściej tylko ze zdjęciami dzieci z tego okresu. Taka zależność może być właśnie skutkiem braku snu, związanego z koniecznością ciągłego doglądania noworodków. Wiemy doskonale, że świeżo upieczone mamy muszą przecież wstawać w nocy, by nakarmić i przewinąć maluchy. Jest im bardzo ciężko utrzymać równowagę między życiem za dnia a nocnym odpoczynkiem...

Podstawą modelu jest twierdzenie, że sen jest wypadkową działania dwu czynników, S i C. Proces S, zależny od poprzedzającego czasu snu i czuwania, narasta w czuwaniu i opada we śnie. Procesem C, niezależnym od czasu snu i czuwania, kieruje zegar wewnętrzny (oscylator okołodobowy). Proces C, którego lustrzane odbicie przedstawia krzywa C, jest to zmienny w ciągu doby próg czuwania. Odstęp między krzywymi S i C jest miarą potrzeby snu. Podczas przymusowej bezsenności proces S stopniowo narasta. Najbliższy sen wyrównawczy jest bardziej nasilony, ale trwa niewiele dłużej niż sen w zwykłych warunkach. Narastanie i spadek procesu S można porównać do klepsydry, która obraca się w chwili zasypiania lub budzenia. Natomiast oscylacje procesu C przypominają ruchy wahadła

Po I wojnie światowej szerzyła się w Europie groźna, nierzadko śmiertelna choroba, tzw. nagminne zapalenie mózgu. Pierwszymi objawami były gorączka i pobudzenie. Po kilku tygodniach obraz się zmieniał: obserwowano apatię, osłabienie i nadmierną senność. Zastanawiano się wówczas, gdzie jest zlokalizowane uszkodzenie mózgu odpowiedzialne za zaburzenia snu i czuwania. Badania mikroskopowe mózgów zmarłych na nagminne zapalenie mózgu wykazały, że chorobie tej towarzyszy uszkodzenie międzymózgowia. Czy to właśnie jest przyczyną nadmiernej senności? Szczegółowe badania struktur mózgowych odpowiedzialnych za zjawisko snu można było w latach dwudziestych prowadzić tylko na zwierzętach,

Depresja endogenna, podobnie jak schizofrenia, należy do najcięższych schorzeń psychicznych. Do obrazu chorobowego należą zwątpienie, rozpacz i poczucie winy. Wielu chorych nie jest w stanie podjąć jakiejkolwiek decyzji, trwa w bezczynności, w niczym nie znajduje sensu, we wszystkim widzi same przeciwności. Dobrowolne wycofanie się z życia może być jedynym wyjściem z tak rozpaczliwego położenia. Depresji często towarzyszą zaburzenia snu. Są to: trudności w zasypianiu, sen płytki i przerywany, zbyt wczesne budzenie się rano. Zaskakujące jest to, że całkowite wyeliminowanie owego zaburzonego' snu prowadzi niejednokrotnie do ustąpienia objawów depresji. Od czasu, gdy w latach sześćdziesiątych opisano po raz pierwszy dobroczynne działanie wymuszonej bezsenności, w licznych ośrodkach prowadzi się systematyczne badania nad tą formą terapii.

W latach sześćdziesiątych trzykrotnie przeprowadzono całe serie badań nad pozbawieniem snu. Uczestnicy badań tych znajdowali się pod ścisłą kontrolą. Bezsenność trwała najwyżej 7 do 9 dni. W roku 1965 17-letni kalifornijczyk Randy Gardner, student college’u, postanowił zdobyć rekord świata. Większość czasu spędził w towarzystwie dwóch przyjaciół, którzy – nie bez trudności – pomagali mu czuwać przez kilka dni, W ciągu ostatnich 90godzin opiekował się Gardnerem William Demem lub jego współpracownicy. Także i Gardner miał dolegliwości związane z niedoborem snu, były one jednak zaskakująco nikłe. Między 4 a 5 dniem stał się drażliwy i nieufny, przeżywał sny na jawie i zdradzał zaburzenia pamięci. W czasie nocnych spacerów miał wyraźne iluzje. Dement pisze, że szczególnie nocą, gdy chłopaka bolały oczy, a powieki same mu opadały, trudno było go powstrzymać od snu i wzbudzić zainteresowanie eksperymentem. W dzień łatwiej mu było czuwać. Pod koniec doświadczenia sprawą zainteresowała się amerykańska prasa i telewizja, co oczywiście bardzo podsyciło ambicje Randy’ego. Po 11 dniach padł rekord świata. Chłopiec wziął jeszcze udział w konferencji prasowej, a podołał temu zadaniu wprost po mistrzowsku. Na pytanie, jak to było możliwe do wykonania, odpowiedział z nonszalancją: , Jest to triumf ducha nad materią”. Po 264 godzinach i 12 minutach, spędzonych bez snu w laboratorium kalifornijskiego szpitala, zapadł w sen, który trwa! 14 godzin i 40 minut. Po obudzeniu się był całkowicie wypoczęty.

Była już mowa o badaniach prowadzonych przez Shojiro Inouć i Jamesa Kruegera. Niedawno obaj ci uczeni natrafili na nowy ślad. W roku 1983 Inouć i jego współpracownicy, razem z grupą naukowców z uniwersytetu w Kioto wykryli, że prostagłandyna D2, podawana w bardzo małych ilościach do przestrzeni płynowych u szczura, wywołuje sen. Prostaglandyny są to endogenne związki chemiczne, które odgrywają ważną rolę w procesach zapalnych i powstawaniu odczynu gorączkowego. Leki przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, jak na przykład kwas acetylosalicylowy, działają między innymi w ten sposób, że hamują syntezę prostaglandyn. Jest wiele prostaglandyn, z których nie wszystkie są równie dobrze poznane. Zwłaszcza niewiele jest wiadomo na temat roli prostaglandyny D2, której wysokie stężenie stwierdza się w mózgu szczurów. Naukowcy z zespołu Ryuji Ueno i Osamu Hayaishi z Kioto odkryli przypadkiem nasenne działanie tego związku, co potwierdziły także szczegółowe badania przeprowadzone w Tokio. Zwraca uwagę fakt, że ilość niezbędna do wywołania snu odpowiada stężeniu prostaglandyny D2 stwierdzanemu w mózgu i że jest ona znacznie mniejsza niż dawki zazwyczaj stosowane w farmakologii. Przemawia to za hipotezą, że fizjologiczne wahania poziomu prostaglandyny D2 w mózgu mają wpływ na proces regulacji snu.

Oczywiście bezsenność często wynika z jakości i trybu naszego życia., wiec sami jesteśmy sobie winni, że trudno jest nam wtedy usnąć. Objadanie się na noc, stres, długie, wieczorne siedzenie przed telewizorem niestety nie wpływa dobrze na nasz organizm przed snem. To wszystko wpływa niekorzystnie na nasz sen, a raczej na jego brak. W leczeniu bezsenności pomocne będą takie herbatki jak melisa, kozłek lekarski czy lawenda. Każdy preparat czy specyfik, choćby zawierał naturalne składniki, będzie ingerowaniem w naturalny cykl organizmu. Dlatego zaleca się rozwagę i umiar w stosowaniu wogóle jakichkolwiek leków na sen. Zioła na sen, zioła uspokajające oraz melatonina to leki naturalne. Jednak dłuższe ich stosowanie prowadzi do uzależnienia psychicznego...

Narkolepsja jest to zaburzenie, które przejawia się napadami snu w ciągu dnia. Nie jest to choroba częsta (1:1000 – 2000), jednak bezwzględna liczba cierpiących jest znaczna (w Stanach Zjednoczonych około 100000). Narkolepsja występuje częściej w niektórych rodzinach, dlatego też uważa się, że odpowiedzialne są tu czynniki genetyczne.